Khi thấy máu đỏ tươi đột ngột chảy ra từ hốc mũi, phần lớn phụ huynh rất bối rối và lo lắng không biết xử trí sao cho đúng cách.
Những thông tin dưới đây sẽ giúp các bậc cha mẹ hiểu rõ về căn nguyên
của tình trạng bệnh, cách xử trí thích hợp, đặc biệt là phương pháp
phòng ngừa chảy máu cam để cha mẹ an tâm hơn khi chăm sóc trẻ.
Nguyên nhân làm trẻ bị chảy máu cam
Hơn 90% các trường hợp chảy máu mũi có nguyên nhân là những tổn
thương màng mạch ở vách ngăn mũi.Thường gặp nhất là tình huống do trẻ tò
mò, hiếu kỳ khi chơi với các bộ phận nhỏ của đồ chơi, trẻ vô ý cho vào
mũi rồi quên bẵng đi hoặc giấu diếm vì sợ để người lớn biết sẽ la rầy và
chảy máu cam là điều không thể tránh khỏi.
Một lý do khác gây ra chảy máu cam ở trẻ có thể do các khối u mũi
lành tính và ác tính. Hầu hết các khối u này là lành tính. Tuy nhiên,
cần phải có sự kiểm tra để được chẩn đoán chính xác.
Độ ẩm trong phòng của trẻ làm cho không khí khô dẫn đến các màng nhầy
của vách ngăn mũi mất tính đàn hồi và sức co giãn. Khi đó, chỉ cần trẻ
chà xát mũi hay hắt hơi thì cũng đủ để gây máu cam.
Trong mùa hè, trẻ bị nóng trong người làm cho các mạch máu, cấu trúc
trong mũi bị vỡ, gây ngứa ngáy. Trẻ có tật ngoáy mũi, vô tình làm vỡ
mạch máu.
Viêm mũi mãn tính, một bệnh truyền nhiễm gây ra sự mở rộng của các
động mạch và tĩnh mạch dẫn đến sự bất thường của hệ thống mạch máu trong
khoang mũi cũng là nguyên nhân khiến trẻ dễ bị chảy máu mũi.
Một số nguyên nhân khác liên quan đến tình trạng chảy máu cam ở trẻ
như: sự thiếu hụt vitamin C, các bệnh lý di truyền liên quan đến thay
đổi trong cấu trúc của thành mạch máu, tình trạng viêm mạch máu… Những
bất thường này làm tăng tính thấm thành mạch dẫn đến chảy máu.
Xử trí đúng cách khi trẻ bị chảy máu cam
Phụ huynh cần bình tĩnh làm theo các bước sau:
- Xác định bên chảy máu bằng cách lau sạch cửa mũi trước 2 bên, cho trẻ cúi người về phía trước để xác định bên chảy máu.
- Cầm máu đúng cách cho trẻ qua động tác rất đơn giản là dùng ngón
tay trỏ đè cánh mũi vào vách ngăn trong khoảng 5 - 10 phút là máu sẽ
ngừng chảy, sau đó cho trẻ nằm nghỉ. Tuyệt đối không cho trẻ nuốt máu
vào bụng. Nếu máu chảy xuống họng bạn nên cho trẻ nằm nghiêng và nói trẻ
dùng lưỡi đẩy máu ra mỗi 2 - 4 phút để theo dõi lượng máu mất.
- Động viên và an ủi trẻ để trẻ không bị hoảng sợ khi nhìn thấy máu.
Cần đưa trẻ đến bệnh viện khi gặp một trong những tình huống sau:
- Máu vẫn tiếp tục chảy sau khi đã làm các bước trên.
- Trẻ bị chảy máu mũi nhiều lần trong thời gian ngắn.
- Bị hoa mắt, choáng váng.
- Tim đập nhanh, khó thở.
- Trẻ nôn ra máu.
- Sốt cao liên tục từ 2 - 3 ngày hoặc phát ban.
Phòng ngừa hiệu quả
Nếu trẻ xuất hiện tình trạng viêm mũi kéo dài cần khám và điều trị
ngay, giải thích cho trẻ không nên ngoáy mũi vì bên cạnh việc gây chảy
máu mũi, đây cũng là một nguyên nhân làm nhiễm trùng vùng mũi họng.
Tuy nhiên, vì chảy máu mũi còn rất nhiều nguyên nhân khác nên khi trẻ
xuất hiện chảy máu mũi nhiều lần một cách bất thường phải đưa trẻ đi
khám và điều trị tại các cơ sở có phòng khám chuyên khoa về tai mũi họng
để tìm ra nguyên nhân giúp cho việc xử trí chảy máu mũi ở trẻ hiệu quả
hơn.
Ngoài ra, 2 lần một tuần phụ huynh có thể dùng nước muối sinh lý
(nước muối loãng) rửa sạch mũi, không nên rửa nước muối nhiều lần vì
cũng làm cho niêm mạc mũi mất đi lớp nhầy bảo vệ và dễ bị tổn thương.
ThS.BS. ĐINH THẠC
Theo báo SKDS