Rét dữ dội. Tuyết rơi. Trời đã tối hẳn. Đêm nay là đêm giao thừa.Giữa
trời đông giá rét, một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất, đang dò dẫm
trong đêm tối.
Lúc ra khỏi nhà em có đi giày vải, nhưng giày vải phỏng có tác dụng
gì kia chứ !Giày ấy của mẹ em để lại, rộng quá, em đã liên tiếp làm văng
mất cả hai chiếc khi em chạy qua đường, vào lúc hai chiếc xe ngựa đang
phóng nước đại.Chiếc thứ nhất bị xe song mã nghiến, rồi dính theo tuyết
vào bánh xe; thế là mất hút. Còn chiếc thứ hai, một thằng bé lượm được,
cười sằng sặc, đem tung lên trời. Nó còn nói với em bé rằng nó sẽ giữ
chiếc giày để làm nôi cho con chó sau này.
Thế là em phải đi đất, chân em đỏ ửng lên, rồi tím bầm lại vì
rét.Chiếc tạp dề cũ kỹ của em đựng đầy diêm và tay em còn cầm thêm một
bao.Em cố kiếm một nơi có nhiều người qua lại. Nhưng trời rét quá, khách
qua đường đều rảo bước rất nhanh, chẳng ai đoái hoài đến lời chào hàng
của em.Suốt ngày em chẳng bán được gì cả và chẳng ai bố thí cho em chút
đỉnh.
Nhưng trời rét quá, khách qua đường đều rảo bước rất nhanh, chẳng ai đoái hoài đến lời chào hàng của em. (Ảnh minh họa)
Em bé đáng thương, bụng đói cật rét, vẫn lang thang trên đường. Bông
tuyết bám đầy trên mái tóc dài xõa thành từng búp trên lưng em, em cũng
không để ý.Cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn và trong phố sực nức mùi
ngỗng quay. Chả là đêm giao thừa mà !
Em tưởng nhớ lại năm xưa, khi bà nội hiền hậu của em còn sống, em
cũng được đón giao thừa ở nhà. Nhưng thần chết đã đến cướp bà em đi mất,
gia sản tiêu tán và gia đình em đã phải lìa ngôi nhà xinh xắn có dây
trường xuân leo quanh, nơi em đã sống những ngày đầm ấm, để đến chui rúc
trong một xó tối tăm, luôn luôn nghe những lời mắc nhiếc, chửi rủa.
Em ngồi nép trong một góc tường, giữa hai ngôi nhà, một cái xây lùi
lại một chút.Em thu đôi chân vào người, nhưng mỗi lúc em càng thấy rét
buốt hơn.Tuy nhiên em không thể nào về nhà nếu không bán được ít bao
diêm, hay không ai bố thí cho một đồng xu nào đem về; nhất định là cha
em sẽ đánh em.Vả lại ở nhà cũng rét thế thôi. Cha con em ở trên gác, sát
mái nhà và, mặc dầu đã nhét giẻ rách vào các kẽ hở trên vách, gió vẫn
thổi rít vào trong nhà.
Lúc này đôi bàn tay em đã cứng đờ ra.Chà ! Giá quẹt một que diêm lên
mà sưởi cho đỡ rét một chút nhỉ ? Giá em có thể rút một que diêm ra quẹt
vào tường mà hơ ngón tay nhỉ ? Cuối cùng em đánh liều quẹt một que
diêm.
Diêm bén lửa thật là nhạy. Ngọn lửa lúc đầu xanh lam, dần dần biếc
đi, trắng ra, rực hồng lên quanh que gỗ, sáng chói trông đến vui mắt.Em
hơ đôi tay trên que diêm sáng rực như than hồng. Chà ! Ánh sáng kỳ diệu
làm sao ! Em tưởng chừng như đang ngồi trước một lò sưởi bằng sắt có
những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng. Trong lò, lửa cháy nom đến vui mắt
và tỏa ra hơi nóng dịu dàng.Thật là dễ chịu ! Đôi bàn tay em hơ trên
ngọn lửa; bên tay cầm diêm, cái ngón cái nóng bỏng lên. Chà ! Khi tuyết
phủ kín mặt đất, gió bấc thổi vun vút mà được ngồi hàng giờ như thế,
trong đêm đông rét buốt, trước một lò sưởi, thì khoái biết bao!
Em hơ đôi tay trên que diêm sáng rực như than hồng. Chà ! Ánh sáng kỳ diệu làm sao ! (Ảnh minh họa)
Em vừa duỗi chân ra sưởi thì lửa vụt tắt, lò sưởi biến mất. Em ngồi
đó, tay cầm que diêm đã tàn hẳn. Em bần thần cả người và chợt nghĩ ra
rằng cha em đã giao cho em đi bán diêm; đêm nay, về nhà thế nào cũng bị
cha mắng.
Em quẹt que diêm thứ hai, diêm cháy và sáng rực lên. Bức tường như
biến thành một tấm rèm bằng vải màn. Em nhìn thấu tận trong nhà. Bàn ăn
đã dọn, khăn trải trắng tinh, trên bàn bày toàn bát đĩa bằng sứ quý giá,
và có cả một con ngỗng quay. Nhưng điều kỳ diệu nhất là ngỗng ta nhảy
ra khỏi dĩa và mang cả dao ăn, phóng sết, cắm trên lưng, tiến về phía em
bé.
Rồi... que diêm vụt tắt; trước mặt em chỉ còn là những bức tường dầy
đặc và lạnh lẽo.Thực tế đã thay thế cho mộng mị: chẳng có bàn ăn thịnh
soạn nào cả, mà chỉ có phố xá vắng teo, lạnh buốt, tuyết phủ trắng xoá,
gió bấc vi vu và mất ngừơi khách qua đường quần áo ấm áp vội vã đi đến
những nơi hẹn hò, hoàn toàn lãnh đạm với cảnh nghèo khổ của em bé bán
diêm.
Em quẹt que diêm thứ ba. Bỗng em thấy hiện ra một cây thông Noel. Cây
này lớn và trang trí lộng lẫy hơn cây mà em đã được thấy năm ngoái qua
cửa kính một nhà buôn giàu có. Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh
trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những
bức bày trong các tủ hàng, hiện ra trước mắt em bé.
Em với đôi tay về phía cây... nhưng diêm tắt. Tất cả những ngọn nến
bay lên, bay lên mãi rồi biến thành những ngôi sao trên trời. Chắc hẳn
có ai vừa chết, em bé tự nhủ, vì bà em, người hiền hậu độc nhất đối với
em, đã chết từ lâu, trước đây thường nói rằng: "Khi có một vì sao đổi
ngôi là có một linh hồn bay lên trời với thượng đế".
Em quẹt một que diêm nữa vào tường, một ánh sáng xanh tỏa ra xung
quanh và em bé nhìn thấy rõ ràng là bà em đang mỉm cười với em. "Bà ơi
!" Em bé reo lên, "Cho cháu đi với ! Cháu biết rằng diêm tắt thì bà cũng
biến đi mất như lò sưởi, ngỗng quay và cây Noel ban nãy, nhưng xin bà
đừng bỏ cháu ở nơi này; trước kia, khi bà chưa về với thượng đế chí
nhân, bà cháu ta đã từng sung sướng biết bao ! Dạo ấy bà đã từng nhủ
cháu rằng nếu cháu ngoan ngoãn cháu sẽ được gặp lại bà; bà ơi! cháu van
bà, bà xin với Thượng Đế chí nhân cho cháu về với bà. Chắc Người không
từ chối đâu."
Bà cụ cầm lấy tay em, rồi hai bà cháu bay vụt lên cao, cao mãi, chẳng còn đói rét, đau buồn nào đe dọa họ nữa. (Ảnh minh họa)
Que diêm tắt phụt và ảo ảnh rực sáng trên khuôn mặt em bé cũng biết
mất.Thế là em quẹt tất cả những que diêm còn lại trong bao. Em muốn níu
bà em lại ! Diêm nối nhau chiếu sáng như giữa ban ngày. Chưa bao giờ em
thấy bà em to lớn và đẹp lão như thế này. Bà cụ cầm lấy tay em, rồi hai
bà cháu bay vụt lên cao, cao mãi, chẳng còn đói rét, đau buồn nào đe dọa
họ nữa. Họ đã về với Thuợng đế.
Sáng hôm sau, tuyết vẫn phủ kín mặt đất, nhưng mặt trời lên, trong
sáng, chói chang trên bầu trời xanh nhợt. Mọi người vui vẻ ra khỏi
nhà.Trong buổi sáng lạnh lẽo ấy, ở một xó tường người ta thấy một em gái
có đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười. Em đã chết vì giá rét trong
đêm giao thừa.Ngày mồng một đầu năm hiện lên trên tử thi em bé ngồi giữa
những bao diêm, trong đó có một bao đã đốt hết nhẵn. Mọi người bảo
nhau: "Chắc nó muốn sưởi cho ấm!." Nhưng chẳng ai biết những cái kỳ diệu
em đã trông thấy, nhất là cảnh huy hoàng lúc hai bà cháu bay lên để đón
lấy những niềm vui đầu năm.