Lần ấy vua đi săn trong một khu rừng rộng mênh mông, nhà vua mải đuổi
săn theo một con thú rừng, quân hầu không ai theo kịp. Khi bóng đêm đổ
xuống cánh rừng, nhà vua mới đứng lặng nhìn quanh, bối rối, thấy mình đã
lạc đường, không tìm được đường ra. Bỗng nhà vua thấy một bà già đầu
lắc lư đi tới - đó là một phù thủy - nhà vua bảo:
- Bà cụ ơi, bà có thể làm ơn chỉ cho tôi lối ra khỏi rừng không?
Bà già đáp:
- Tâu bệ hạ, được ạ. Cái đó già làm được, nhưng chỉ khi nào điều kiện
đặt ra được thực hiện, bằng không, bệ hạ không ra được khỏi khu rừng và
sẽ chết đói ở đây.
Nhà vua hỏi:
- Điều kiện ấy như thế nào?
- Già có một đứa con gái xinh đẹp không ai trên trần gian sánh bằng.
Nó thật xứng đáng thành hoàng hậu. Nếu bệ hạ ưng chọn làm hoàng hậu, già
sẽ chỉ cho bệ hạ đường ra khỏi khu rừng.


Trong lúc hoảng sợ, vua bằng lòng ngay. Mụ già dẫn vua đến căn nhà
nhỏ của mụ. Cô con gái mụ ngồi bên bếp lửa. Cô đứng dậy chào đón vua như
thể đang chờ vua tới. Tuy thấy cô gái đẹp nhưng nhà vua trong lòng vẫn
còn chưa ưng, cảm thấy rờn rợn. Sau khi vua đưa cô lên ngựa, mụ chỉ
đường cho vua. Vua về trở lại hoàng cung để làm lễ cưới.
Nguyên vua đã có vợ, hoàng hậu sinh được bảy người con, sáu trai một
gái. Cả bảy người con đều được vua yêu quý vô cùng. Sợ người dì ghẻ đối
với con mình không tốt, thậm chí có thể hành hạ chúng nữa, nên vua cho
các con mình đến ở trong một lâu đài hiu quạnh nằm khuất giữa rừng sâu.
Đường đi đến đó khó mà tìm ra được. Chính vua cũng không tìm thấy đường
đến đó. Một bà lão đã cho nhà vua một cuộn chỉ có phép lạ. Nhà vua chỉ
cần ném cuộn chỉ về phía trước, nó sẽ tự cuộn lại và chỉ đường đi cho
vua. Nhà vua thường xuyên đi thăm các con yêu dấu.
Sự vắng mặt của nhà vua làm hoàng hậu để ý. Mụ trở nên tò mò, muốn
biết vua đi một mình vào rừng làm gì. Mụ ban phát cho thị vệ rất nhiều
tiền để chúng đi rình mò, nói lộ bí mật sự việc, chúng nói cho mụ biết
cả về cuộn chỉ có phép lạ, biết đưa đường. Mụ đứng ngồi không yên, lục
tìm khắp mọi nơi cho đến khi thấy cuộn chỉ mới thôi. Mụ may một số áo
bằng lụa trắng và khâu bùa phép vào áo, bùa phép này khi xưa mụ được mẹ
truyền lại cho.
Một hôm nhà vua đi săn vắng, mụ mang áo và cuộn chỉ chỉ đường vào
rừng. Bọn trẻ thấy từ xa có bóng người đi đến tưởng là cha kính yêu nên
mừng chạy ra đón. Mụ tung trùm lên mỗi đứa một chiếc áo lụa trắng, áo
vừa chạm người thì chúng biến ngay thành thiên nga, bay vượt cánh rừng
biến mất.Mụ hớn hở về nhà, tưởng như vậy là đã trừ được lũ con chồng.
Nhưng mụ không ngờ là cô con gái, cô không cùng các anh chạy ra đón.
Một hôm, vua đến thăm các con thì chỉ thấy con gái. Vua hỏi:
- Các anh con đâu?
Cô đáp:
- Trời ơi, cha kính yêu! Các anh con đi bỏ lại con một mình ở đây.
Rồi cô kể cho vua rằng, khi cô đứng ở cửa sổ thì nhìn thấy các anh
biến thành thiên nga và bay vượt qua cánh rừng, rồi cô đưa cho vua xem
những lông chim cô nhặt được ở ngoài sân.Vua rất buồn, nhưng không nghĩ
hoàng hậu làm việc độc ác như vậy. Vua sợ con gái cũng sẽ bị bắt nên có ý
định mang cô về hoàng cung. Nhưng cô sợ dì ghẻ nên xin vua cho cô đêm
nay ngủ lại trong lâu đài giữa rừng. Cô nghĩ bụng:
- Mình không ở đây lâu hơn được nữa, mình phải đi tìm các anh!
Khi bóng đêm phủ xuống, cô lẻn vào trong rừng. Cô đi mãi, đi hoài, đi
thâu đêm và suốt cả ngày hôm sau. Khi chân tay rã rời mỏi mệt, cô dừng
chân thì thấy phía trước có một căn lều. Cô đi tới, bước vào nhà thì
thấy có sáu chiếc giường nhỏ. Cô không dám ngả lưng trên chiếc giường
nào, mà chui xuống gầm một chiếc giường, định ngủ qua đêm trên nền nhà
đất.
Lúc mặt trời sắp lặn, cô nghe có tiếng lào xào và thấy sáu con thiên
nga bay qua cửa sổ vào nhà. Cả sáu con đứng trên nền nhà và thổi lông
cho nhau. Bộ lông thiên nga trút ra như chiếc áo. Cô gái nhận ra các anh
mình nên rất mừng, chui từ gầm giường ra.
Các anh gặp lại em gái nên hết sức mừng rỡ, biết vui chẳng được bao lâu, các anh bảo em:
- Em không ở lại đây được. Đây là sào huyệt của bọn cướp, chúng về thấy em, sẽ giết em ngay.
Em gái hỏi:
- Thế các anh có cách nào che chở em không?
Các anh đáp:
- Không có cách nào cả. Tối tối các anh chỉ có thể trút bộ lông thiên
nga, hiện nguyên hình người trong một khắc đồng hồ - mười lăm phút - sau
đó lại biến thành thiên nga.
Em gái òa lên khóc và hỏi:
- Thế không có cách nào giải thoát được các anh sao?
Các anh đáp:
- Trời, không được đâu! Điều kiện khó lắm, em không được nói cười sáu
năm. Trong thời gian ấy em may cho các anh sáu cái áo bằng hoa thủy cúc.
Chỉ cần một lời từ miệng em là mọi việc đều hỏng cả.
Các anh vừa nói xong thì khắc đồng hồ đã điểm, các anh lại biến thành
thiên nga, bay vút qua cửa sổ.Cô quyết định giải thoát cho các anh bằng
mọi cách, dù cho có nguy hiểm tới tính mạng đi chăng nữa. Cô rời chiếc
lều hoang vắng, đi mãi vào trong rừng sâu, leo lên cây ngủ đêm. Sáng sớm
hôm sau cô đi hái hoa thủy cúc, và bắt đầu khâu áo.
Rừng vắng lặng chẳng nói được với ai, và cô cũng chẳng buồn hé miệng
cười. Cô ngồi chăm chú khâu áo.Ngày tháng cứ thế trôi qua. Một ngày kia,
có một ông vua cùng tùy tùng đi săn. Họ vào trong rừng sâu và thấy có
cô gái trên cây.Họ gọi hỏi cô:
- Cô là ai mà ở đây.
Không có tiếng đáp.
Họ nói:
- Cứ xuống đây với chúng tôi, chúng tôi không làm gì cô đâu!
Cô chỉ lắc đầu. Họ cứ hỏi mãi, hỏi hoài, khi ấy cô tung sợi dây
chuyền bằng vàng xuống, tưởng thế để mình yên thân. Nhưng đám người kia
vẫn cứ đứng đó. Cô cởi dây lưng thả xuống, rồi đến vớ và những thứ cô
có. Trên thân cô chỉ còn đồ lót. Đám thợ săn không lui đi mà còn trèo
lên cây ẵm cô xuống, và dẫn cô tới chỗ vua.
Vua hỏi:
- Nàng là ai? Nàng ngồi trên cây làm gì?
Cô không đáp. Vua hỏi cô bằng nhiều thứ tiếng, nhưng cô vẫn nín lặng như
cá trong nước. Sắc đẹp của cô làm lòng vua rộn ràng xao xuyến. Vua cảm
thấy yêu cô vô cùng. Vua quàng áo ngự lên người cô, để nàng ngồi phía
trước và đưa về hoàng cung.
Cô được mặc quần áo sang trọng, vẻ đẹp của cô trở nên lộng lẫy như
một ngày nắng đẹp chan hòa, nhưng cô vẫn nín lặng, không nói nửa lời.
Vào bàn ăn, cô được ngồi bên cạnh vua. Dáng điệu khiêm nhường và thùy mị
của cô làm vua rất hài lòng. Vua nói:
- Ta thiết tha được chung sống với nàng, chứ không với ai khác trên đời này!
Mấy ngày sau, hôn lễ được cử hành.Vua có một bà mẹ ghẻ độc ác, bà
không ưng thuận việc cưới xin này nên bà nói xấu hoàng hậu trẻ tuổi. Bà
bảo:
- Không biết con này ở đâu ra, mà nó câm, không nói được nửa lời. Nó chẳng xứng đáng làm hoàng hậu.
Hơn một năm sau, khi hoàng hậu sinh con đầu lòng, mụ bắt trộm đi và
lừa khi nàng ngủ, bôi máu vào mồm nàng. Rồi mụ đi tâu vua, nàng là loài
ăn thịt người. Vua không tin và không để ai hại nàng. Lúc nào nàng cũng
chăm chú ngồi khâu áo. Năm sau, nàng lại sinh một đứa con trai kháu
khỉnh. Mụ ghẻ chồng độc ác lại quỷ quyệt lừa vua như lần trước, nhưng
vua nhất định không tin lời mụ. Vua bảo:
- Nàng ngoan đạo và tốt bụng, nên không thể làm việc ấy. Nếu nàng không
bị câm thì nàng có thể tự minh oan, để cho mọi việc sáng tỏ.
Nhưng đến lần thứ ba, dì ghẻ lại ăn trộm đứa bé mới sinh và lại tố
cáo hoàng hậu. Vua không làm sao khác được là đưa quan tòa xét xử. Nàng
bị tội chết thiêu.Ngày hành hình cũng là ngày cuối cùng của hạn sáu năm
nàng không được nói, được cười.Đó là ngày nàng sẽ giải thoát được các
anh khỏi yêu thuật.
Sáu chiếc áo đã khâu xong, cái cuối cùng còn thiếu cánh tay trái. Khi
nàng đã bị dẫn tới giàn hỏa thiêu, nàng vắt mấy chiếc áo lên cánh tay.
Khi nàng đứng trên giàn hỏa thiêu, ở dưới sắp châm lửa, nàng nhìn quanh
thì thấy sáu con thiên nga từ xa bay tới. Nàng biết mình sắp được cứu
thoát, lòng mừng khôn xiết.


Áo vừa
đụng chim thì bộ lông thiên nga rơi xuống liền, các anh nàng hiện nguyên
hình là những chàng trai khôi ngô, tươi cười đứng trước nàng. (Ảnh minh
họa)
Thiên nga vỗ cánh lượn sà xuống chỗ nàng để nàng phất quàng áo lên.
Áo vừa đụng chim thì bộ lông thiên nga rơi xuống liền, các anh nàng hiện
nguyên hình là những chàng trai khôi ngô, tươi cười đứng trước nàng.
Chỉ có người em út nhận chiếc áo thiếu cánh tay trái nên còn một cánh
thiên nga ở lưng. Anh em vui mừng ôm hôn nhau thắm thiết.
Hoàng hậu bước lại phía nhà vua, khi vua còn rất đỗi ngạc nhiên, hoàng hậu nói:
- Hoàng thượng kính mến, giờ thiếp mới được phép nói và thổ lộ hết nỗi oan của mình.
Rồi nàng kể cho vua việc mụ già đã lấy ba đứa con giấu đi. Được gặp lại
các con, vua rất mừng. Mụ dì ghẻ độc ác phải đền tội, bị trói đưa lên
giàn hỏa thiêu, thiêu ra tro. Vua và hoàng hậu cùng sáu anh hưởng hạnh
phúc thái bình suốt đời.